Wiccan Rede * Winter 1980 by Morgana Sythove
Bij de Joeltijd horen veel gebruiken en symbolen, die, als we ze nader bekijken, van paganistische origine zijn. In Engeland, meer nog dan in Holland, leven deze gebruiken nog, in ere gehouden door jong en oud, christenen en niet-christenen. De Joeltijd, of Kerstmis, is waarschijnlijk het meest gevierde feest van het hele jaar. We mogen de commerciële kant van kerstmis dan verafschuwen, maar er zijn nog steeds veel manieren om de winterzonnewende te vieren. Zowel voor de christen als voor de paganist is het de tijd van geboorte, de symbolische wedergeboorte van het Licht.
Het is algemeen bekend dat de geboorte van Christus niet werkelijk op 25 december viel. Er bestond echter een zeer belangrijk paganistisch (Mithraeisch) feest van het Licht dat terugkeert. Het is niet moeilijk in te zien waarom de christenen hun jaarfeesten probeerden in te voegen in de bestaande feestdagen. En de geboorte van Christus is uiteraard nauw verbonden met de geboorte van het Licht.
De symboliek van het Licht vinden we ook terug in gebruiken zoals het branden van het Yule Log. In Engeland worden de Joelvuren niet langer meer ontstoken, toch is het nog steeds gebruikelijk de traditionele plumpudding te flamberen. Het Yule Log symboliseerde het huiselijke haardvuur, terwijl de Midzomervuren veel meer een publieke aangelegenheid waren. Het bakken van de plumpudding is trouwens ook een zeer huiselijke aangelegenheid.
Het Yule Log was traditioneel een blok eikenhout, maar er waren ook andere bomen die een speciale verbinding met het Joelfeest hadden. Hiertoe behoren de coniferen, die altijd groen zijn. Dankzij hun vermogen om zelfs in het hartje van de winter groen te zijn, werden zij geassocieerd met de zon.
Onze hedendaagse kerstboom is meestal een spar of een den en kaarsen, die overduidelijk het Licht symboliseren, versieren de takken.
Ander groen spul werd ook gebruikt om de huizen mee te versieren. Het bekendst is de hulst (holly) met zijn glanzende altijd groene blaadjes en zijn felrode bessen. Vaak wordt een hulstkrans op de buitendeur van het huis gehangen.
Zelfs hier zien we een echo van het oude zonnewiel, in dit geval gemaakt van blaadjes. Het zonnewiel is ook een symbool van de cyclus van de zon: immer draaiend, nooit stilstaand.
Traditioneel werd hulst samen met klimop gebruikt (ivy). Wellicht kent u het kerstlied “The Holly and the Ivy” waarvan de tekst in dit nummer staat. De hulst representeert de God, de klimop de Godin. Tussen twee haakjes, in de victoriaanse ‘taal der bloemen’ betekent hulst ‘gelukwensen’. Op Romeinse bruiloften werden hulstkransen gegeven als gelukwens. Opnieuw zien we het idee van ‘verwelkoming’ en gelukwensen.
Nog een plant, die ten nauwste met de Joeltijd verbonden is, is de maretak (mistletoe), de ‘al-genezer’. Er is veel geschreven over de symboliek van de maretak en de oude Druïden. Net als de hulst en de klimop is ook de maretak het hele jaar groen en ook de maretak wordt geassocieerd met de God. In de Noorse mythologie vinden we het bekende verhaal van Baldur, die gedood wordt door een tak van de maretak. De Noren geloofden dat het leven van de God in de maretak zetelde en aangezien de maretak op andere planten groeide, had het een eigen geest die niet afhankelijk was van gewone wortels. De maretak werd ook geassocieerd met vruchtbaarheid en zelfs vandaag is het nog gebruikelijk je geliefde te kussen onder een takje van deze plant.
Dit zijn zo een paar van de gebruiken die met Yuletide, Joeltijd of Kerstmis verbonden zijn en het is zeker de moeite waard om de vergeten oorsprong van dit soort gebruiken terug te vinden. Het is altijd leuk dit soort gebruiken op te nemen in je eigen manier van kerst vieren en uiteraard is het zelf maken van decoraties veel beter dan het aanschaffen van een doos uit de winkel!
Many Good Wishes for Yuletide 1980 and Blessed Be!
