Wiccan Rede * Summer 1989 by Jana
Het is zomer, de temperatuur loopt op tot 30 graden C. en de eerste bermbrandjes zijn al weer uitgebroken langs de spoorweg. De warmte van dit jaargetijde maakt voornamelijk loom. Maar de planten en bomen spreken vooralsnog andere taal: aan het begin van de zomer bruist de vegetatie van vitaliteit. Levenskracht, groeikracht en expansie zijn aspecten van het element vuur zoals dat op de tarotkaarten wordt afgebeeld: als een staf, waaruit blaadjes ontspruiten. Maar niet alleen de tien staven-kaarten van de tarot verbeelden het element vuur: ook kaart 19, de Zon, doet dat. In de versie van Waite zien we in de tekening van Pamela Coleman Smith een enorme zon. Vier zonnebloemen naast elkaar vormen de middellijn, en daaronder staat een muur. Op de voorgrond een wit ongezadeld paard met een klein kind erop en een wapperende banier. De laatste symboliseert overwinning, triomf, dat ook bij dit element thuishoort. Witte, gouden en vurige paarden verbeelden de zonnekracht. Gevleugelde paarden, de rijdieren ook van helden, trekken de kar van de zonnegod door het firmament.
Vuur is de verzinnebeelding van de pure levenskracht, zoals die zich uitdrukt door de geest, ons bewustzijn. Door zich door middel van onze geest te manifesteren, kan de levenskracht licht en warmte in een duistere, koude wereld brengen en kan de in de levenskracht tot uiting komende goddelijke liefde zich ontplooien. Ieder mens in een vonk van het goddelijk vuur en daardoor een punt van bewustzijn in het heelal. Het goddelijk vuur van de levenskracht is eeuwig en bewustzijn is daardoor zonder begin en zonder einde. De eeuwige jeugd wordt gesymboliseerd door het ‘goddelijke kind’, dat geboren wordt op fijnstoffelijk niveau als alle tegenstellingen die er bestaan tot eenheid zijn ver-smolten. Dit kind leeft vanuit de eeuwigheid, een nieuw begin na de dood in de grofstoffelijke wereld. Het paard waar het kind op zit kan ook het ‘lager zelf’ voorstellen, en samen beelden ze dan de perfekte samenwerking uit tussen het bewuste en het onbewuste zelf. De vier zonnebloemen op de tarotkaart staan voor de scheppingsmogelijkheden die de mens ten dienste staan voor zijn uiteindelijke vervolmaking. De kaart heeft ook betrekking op creativiteit, de vernieuwing van alle leven, en op de natuur.
‘Vuur’ kan worden vertaald door het woord ‘energie’. Dat kan zijn een vuur, warmte, licht, electriciteit en radioactiviteit. Vuur is niet alleen scheppend, maar ook vernietigend. Het is een zuiverend element, omdat datgene dat vernietigd wordt, op een hoger niveau weer opnieuw wordt geschapen: vuur transformeert. Het toevoegen van energie aan iets brengt dit op een ‘hoger’ vlak. Denk maar aan het omzetten van een vaste stof in vloeistof en vervolgens in gas. Maar ook door onze wil kunnen we transformeren. De rol van vuur als element dat vernietigt en verteert, maar tegelijkertijd reinigt en vernieuwt, komt heel duidelijk tot uitdrukking in de dood en wedergeboorte van de vogel Phoenix. Deze mythische vuurvogel verbrandt zichzelf en herrijst vervolgens weer uit zijn as.
Wilskracht is moeilijk te onderscheiden van doorzettingsvermogen of vasthoudendheid, dat onder het element aarde valt. Wilskracht is nodig om iets tot stand te brengen. Om sommige plannen ten uitvoer te brengen, dromen te realiseren, hebben we genoeg aan ons enthousiasme (geestdrift, vuur). Maar andere dingen doen we liever niet, al zijn ze noodzakelijk. Als rede of emoties in de weg staan, hebben we wilskracht nodig om ons op weg te helpen: om de kar in beweging te zetten heeft hij (veel) energie nodig. Wilskracht kan omschreven worden als de kracht om iets te doen – of na te laten – onafhankelijk van onze emoties en ons denken. Het kan ook omschreven worden als ons eigen kosmische vuur, als een scheppende kracht.
Er bestaat een oefening om je wilskracht te testen en te ervaren: op een vast tijdstip moet je elke dag een zinloze handeling verrichten. Bijvoorbeeld het loshalen en weer opnieuw strikken van de veters van je linkerschoen, om 08.24 uur. Of het bij thuiskomst van het werk omkeren van een busje met spijkertjes om die dan weer een voor een in het potje te doen. Er mag geen reden zijn voor de handeling en geen emotie aan verbonden zijn. Het gaat er puur om, de wilskracht te oefenen zonder hulp van denken of voelen. Ga net zolang door tot de handeling een automatisme wordt. Het moeilijkste is om alle smoezen te negeren (‘geen tijd’, ‘geen zin’, ‘niet de juiste gelegenheid’) maar als het lukt heb je wel degelijk de voldoening je wil te hebben geschoold.
Het element vuur is in onszelf herkenbaar in hartstochten, maar ook in moed en enthousiasme. Vuur immers brandt, laait op, smeult, verteert, blakert, verlicht en verwarmt. Net als smeulende jaloezie, brandende ijver, verterende haat en verwarmende liefde. Creativiteit, activiteit, begeerte, onmatigheid en vernietigingsdrang vallen ook onder dit element.
Het vuurtype mens (in de astrologische tekens Ram, Leeuw en Boogschutter) treedt de wereld vol enthousiasme tegemoet. Door hun impulsiviteit en creatieve expressie, gecombineerd met bijna onuitputtelijke energie en activiteit, stralen ze kracht en inspiratie uit, maar dat kan ook omslaan in opdringerigheid, agressiviteit en roekeloosheid.
Het vuurtype is spontaan en vol zelfvertrouwen en ontleent alle motivatie aan zichzelf, zijn grote inspiratiebron. Het vuurtype is gericht op de toekomst, op alle mogelijkheden die daarin te vinden zijn, zonder de gevaren te herkennen of op waarde te schatten. Vuur-mensen zijn vrijbuiters, met een eigen moraal en een afkeer van routine, en ze hebben een grote, kleurrijke fantasie. In positieve zin levert dit een briljante geest op met veel originaliteit, die trouw is aan de eigen moraal. Maar het najagen van een vreemde fantasie, de neiging zich met irreële zaken bezig te houden, trots en arrogantie behoren ook tot de mogelijkheden.
Het intuïtieve type in de psychologie krijgt waarnemingen binnen langs onbewuste weg, als een instinctief vatten van wat er bestaat en gebeurt. Deze intuïtieve kennis wordt beschouwd als zeker en onbetwijfelbaar en de opvattingen van het intuïtieve type zijn niet te bereiken via andere funkties (gewaarworden, denken en voelen, ofwel aarde, lucht en water). Het intuïtieve type streeft ernaar alle nieuwe mogelijkheden te ontdekken en te benutten, maar elk middel tot bevrijding uit de oude situatie wordt weer als overbodige ballast afgeschud zodra het niet meer van nut is. Positiever uitgedrukt is het vuurtype eerlijk, warm, krachtig, energiek, zorgeloos, zelfbewust, geïnspireerd, vitaal, spontaan en loyaal. Het ‘brandt’ als het ware zijn problemen op.
Vuur kan zich voordoen in anderen elementen, en in de andere ‘werelden’. Het is de vonk van inspiratie die in goede aarde kan vallen; het vermogen tot schittering en opborrelen in het water; vurigheid in de strijd en de kracht die in de aarde sluimert. Water dat door vuur in stoom is getransformeerd, kan machines in beweging zetten.
In de plantenwereld zijn het sterk ruikende planten die bij vuur horen zoals uien en knoflook, pepers en mosterd en planten met felrode bloemen, zoals klaprozen. In de dierenwereld zijn het verschillende mythische dieren, zoals de vogel Phoenix en vuurspuwende draken, leeuwen en paarden wier hoeven vonken slaan uit het wegdek. Bloed en sap vallen onder vuur, evenals de zon, woestijnen, vulkanen en explosies, energie, hitte, wilskracht, genezing en vernietiging, purificatie, vreugdevuren, haardvuren en kaarsvlammen. De vuurgeesten heten salamanders en zij worden geregeerd door hun Koning Djinn.
In de mythe van Prometheus wordt vuur aan de mensen gegeven als een gave van de goden. Vuur geeft de mens de beheersing over zijn omstandigheden, bijvoorbeeld over de kou. Het kan ons helpen om ons aan de omstandigheden aan te passen, maar het kan ons ook vernietigen als we er niet mee om weten te gaan. Evenals we met onze wilskracht en hartstochten om moeten leren gaan, die moeten weten te beheersen, moeten we leren om in magisch werk om te gaan met vuur.
Op het altaar komen we vuur tegen in twee van de gebruikte instrumenten. De wierookbrander bevat gloeiende brandstof en wierook. Evenals het gevleugelde paard wel wordt gezien als boodschapper naar de goden, is dat met wierook het geval.
Wilskracht heeft niet te maken met de wensjes en verlangens van ons dagelijkse zelf, maar is de gelouterde Wil van ons Hoger Zelf, dat deel van ons dat onvergankelijk is, ons betere ik. De magische wil komen we tegen bij het afleggen van de eed tijdens de initiatie en in onze spirituele kant. Het is het bewustzijn op een hoger niveau. De staf is het instrument dat gebruikt wordt om de goddelijke kracht te kanaliseren bij aanroepingen (invocaties), zodat deze krachten ons te hulp kunnen komen, ons wijsheid en inzicht mogen brengen en ons kracht, vrede en gerechtigheid mogen schenken.
De gebeeldhouwde knop van de staf werd vroeger wel verborgen in de bezem en die is het symbool voor ons Hoger Zelf en voor het reizen tussen de werelden.
Een staf kan worden gemaakt van eikehout, es, lijsterbes of meidoorn, of van hout van een andere boom volgens je voorkeur. Vraag de gekozen boom om toestemming om een van zijn takken af te snijden. Geef hem de tijd om zich voor te bereiden. Kies een rechte tak en niet te lang: iets tussen 60 en 90 centimeter, of een el (afgemeten naar je eigen lengte). Zo’n vijf centimeter van de aanzet zal de tak koeler worden en daar moet je snijden. De boom heeft de levenskracht teruggetrokken uit die plek, op een beetje na dat in jouw stukje hout blijft zitten en het levend houdt. Vertel de boom waarvoor je het hout wilt gebruiken: hij heeft er recht op het te weten. Snij zo snel mogelijk de tak af met een scherp mes: niet breken. Snij je tak af bij wassende maan, zodat hij in kracht zal toenemen. Laat een zilveren munt achter tussen de boomwortels en begraaf de blaadjes en dergelijke aan de voet van de boom, zodat alles weer terugkomt waar het hoort.
Droog het hout langzaam, snij als het droog is de knoesten eraf en maak het glad met schuurpapier. Je kunt iets op de top zetten, zoals een vlam of een denne-appeltje. Daarvoor maak je een scherpe insnijding in de top, waarin het voorwerp ingeklemd kan worden. Lak de staf, en werk hem af met was en een zijden doek.
Uiteraard mediteer je tijdens het werk over de funktie van de staf, en over het vuur-element zoals zich dat in jezelf en in de wereld vertoont.
Literatuur
- Noud van den Eerenbeemt: Sleutel tot de Tarot; en Stichtelijk en Vermakelijk Toverboek voor iedereen.
- Karin Hamaker-Zondag: Psyche en Astrologisch Symbool.
- Dolores Ashcroft-Nowicki: The Ritual Magic Workbook.
