by Aphrodite Moira
Merlin Sythove. In de wereld van de hekserij een bekende naam. Samen met zijn vrouw Morgana is hij de oprichter van Silver Circle in 1979, een centrum met als doel het verschaffen van informatie over wicca. Deze informatieverschaffing heeft ook plaats door middel van boeken en (artikelen in) tijdschriften. Onlangs is Merlin ook een forum gestart om, zoals hij zelf aangeeft, een stukje kwaliteit te kunnen bieden en ruimte te geven aan de wicca als inwijdingstraditie.
Dag Merlin, welkom bij dit interview. In het premièrenummer van ‘Blad O, een podium voor de Westerse Mysteriën’, staat een interview met jou als zijnde Hogepriester van een Gardnerian coven. Dit interview had plaats in 1989. Het blad is inmiddels ter ziele, dit gelukkig in tegenstelling tot de wicca. Wat zijn volgens jou de belangrijkste positieve en negatieve veranderingen in deze afgelopen vijftien jaar, op het gebied van wicca in Nederland?
Tjee, ik had geen idee meer dat ik daar ooit in gestaan heb! Doesn’t time fly when you’re having fun. 
Veranderingen zie ik uiteraard. Soms zelfs heel grote veranderingen. Maar ik wil ook een duidelijk onderscheid maken, want voor mij is de wicca een inwijdingstraditie. Geen religie dus -religie is een onderdeel ervan- maar een inwijdingstraditie. En de veranderingen die ik binnen deze traditie zie, zijn wat mij betreft allemaal positief. Betere research, gedegen kennis van zaken, betere opleiding, meer diepgang, uitdiepen van technieken enzovoorts enzovoorts. De wicca ontwikkelt zich wel degelijk. Voor de buitenstaanders, de niet-ingewijden, is dat echter niet zo makkelijk te zien.
Aan de buitenkant verandert er natuurlijk ook een heleboel. Een heel belangrijke verandering (die al veel langer speelt) is dat heel veel mensen ‘wicca’ tegenwoordig zien als ‘religie’. Maar religie is uiteraard maar één aspect. De wicca is een totaalpakket, en inwijdingstraditie en religie hoort daarbij, maar ook magie.
Grasduinen
En met magie en occultisme kom ik een beetje op het terrein dat voor jullie interessant is. En tegelijk het terrein dat een beetje dreigt te verdwijnen uit de populaire wicca. Vroeger was het gebruikelijk dat mensen al een tijdje in het occulte gebied aan het grasduinen waren voordat ze de wicca ontdekten. Zo heb ik zelf vanaf mijn zestiende van alles onder ogen gehad.
Ik heb een astrologie-opleiding gedaan bij de WvA. Ik heb me bezig gehouden met grafologie (handschriftkunde), met handlezen, heel veel antroposofie gelezen, veel occulte literatuur, Blavatsky, Golden Dawn, Regardie, Dion Fortune, Crowley, Kabala, de oudere occultisten zoals Levi, Barrett, een tijd psychologie gestudeerd, sociale psychologie en massacommunicatie, heel veel praktische oefeningen gedaan, bezig geweest met kruiden en wierook, enzovoorts.
Ik heb geen flauw idee of dit een ‘all-round’ occulte opleiding zou zijn, zo nu en dan merk ik dat ik op sommige gebieden te weinig feitenkennis heb. Dat is altijd een zwak punt geweest bij mij, op school al, ik zie en onthoud makkelijk de grote lijnen, maar losse feitjes ben ik zo weer kwijt. Geschiedenis, of talen, zijn een crime voor mij.
Occulte vorming
Enfin, terug naar het occultisme. Wat ik een beetje mis, begin te missen, is een gedegen occulte vorming bij de mensen die bezig zijn met wicca. Kijk, dat iemand die net begint en één boek heeft gelezen over wicca totaal nog geen kennis van zaken heeft, is te begrijpen. Maar als de schrijvers zelf al geen kennis van zaken hebben, wordt het wat bedenkelijk 
Ik zei het al eerder, de wicca is een inwijdingstraditie. Daarbinnen zijn religie en magie min of meer even belangrijk. Dus niet alleen de religie, de rituelen, de jaarfeesten en vieringen, maar ook de magie. Werken met magie, zowel de specifieke soort magie die in covens wordt gebruikt, als de individuele magie die je zelf thuis doet zoals bijvoorbeeld kaarsenmagie. Kennis van hoe de dingen op occult niveau in elkaar zitten. Occulte wetten. Weten hoe je daar als mens in staat, zodat je zeg maar de verkeersregels kent voordat je in een auto stapt. En dat ontbreekt steeds meer in de wicca.
Dus als je vraagt wat er is veranderd, wat ik mis, dan mis ik typisch het stuk waar jullie forum mee bezig is, namelijk de magie, en kennis van de occulte werelden. Het zit zeker in onze eigen opleiding, gewoon even een jaar lang dagelijkse oefeningen doen om de basisvaardigheden van magie onder de knie te krijgen, maar dat is feitelijk een eerste stap en niet de afgeronde magisch/occulte opleiding die een ingewijde eigenlijk zou moeten hebben.
Hmmm, volgens mij was het de bedoeling een interview te houden en geen monoloog – onderbreek gerust als ik teveel afdwaal
Maak je geen zorgen over afdwalen Je refereert aan wicca als zijnde een inwijdingstraditie en dan doel je niet enkel op het op individuele basis ingewijd zijn door het leven zelf, maar ook op het ingewijd zijn of worden door mede-wiccans. Een traditioneel ritueel dat deze maand in het Occult Digitaal Magazine staat, is een handfasting. Hoe vind je het, dat dergelijke rituelen steeds meer in de openbaarheid komen en ook worden uitgevoerd door oningewijde hogepriesters en -priesteressen?
Ik heb hier gemengde gevoelens over, maar dat hangt natuurlijk ook van het specifieke ritueel af. Er bestaat geen traditionele handfasting en dus is elk handfastingritueel een nieuwe schepping voor een specifieke gelegenheid. Het idee achter een handfasting is natuurlijk weer wel traditioneel Net als diverse gebruiken die erbij horen.
Ik vind het geweldig dat mensen hun huwelijk op deze speciale manier een ‘eigen gezicht’ willen geven en daar een handfasting ritueel voor maken. Janet en Stewart waren de eersten die een wiccaning, een handfasting en een requiem ritueel schreven en publiceerden (in The Witches Way als ik me niet vergis) en zo een raamwerk aanboden om geboorte, huwelijk en dood ook binnen de wicca van een zinvol ritueel te voorzien.
Voor een aantal rituelen vind ik openbaarheid ook goed. Laten we wel wezen, de reden waarom Janet en Stewart Farrar, met medewerking en goedkeuring van Doreen Valiente, zoveel rituelen publiceerden was juist om het geheimzinnige van de hekserij er een beetje af te halen. Zo van ‘dit zijn onze rituelen, kijk maar of er iets gebeurt waar je problemen mee zou kunnen hebben’.
Eedbreuk
De Farrars zijn gigantisch aangevallen op hun houding en hun publicaties. Veel heksen beschouwden dit als eedbreuk en vergaten gemakshalve dat Doreen Valiente er aan had meegewerkt en voor heel grote delen ook gewoon copyright had op de rituele teksten, en daarmee dus het recht om ze te publiceren.
Toch is publicatie niet helemaal correct. De rituelen, zelfs de rituelen voor de jaarfeesten, zijn bedoeld om bepaalde effecten te hebben op de ingewijden. Rituelen kunnen voorwaardenscheppend zijn, zodat iemand die op dat moment een bepaalde ontwikkeling doormaakt, in zo’n ritueel of dankzij zo’n ritueel, weer een stap verder komt. In die zin zijn de rituelen dus niet alleen vieringen, maar ook instrumenten om iets mee te bereiken.
Tools, of katalysatoren heb ik ze ook wel genoemd. En in sommige gevallen kan het feit dat iemand bekend is met een ritueel, een gedeelte van het effect teniet doen. Voorkennis kan verhinderen dat je een bepaalde (noodzakelijke) ervaring beleeft. Dit geldt natuurlijk het meeste voor de inwijdingen. Uiteindelijk heb je dus jezelf ermee als je deze rituelen gaat gebruiken, of uitgebreid gaat lezen of analyseren, als je later wilt toetreden tot een coven.
Vrijbrief
Dus publicatie is één ding en ik kan, in de geest van de tijd toen, Janet en Stewart gelijk geven dat het belangrijk was dat er rituelen werden vrijgegeven. Maar de publicatie van rituelen is natuurlijk niet hetzelfde als een vrijbrief voor iedereen om die rituelen ook zelf te gaan gebruiken. En dat verschil is niet iets dat iedereen ziet.
Opnieuw was Doreen Valiente een van de eersten die rituelen publiceerde. Zij zag de wens van veel mensen om met hekserij bezig te zijn, zij vond dat dat moest kunnen zonder opleiding en inwijding in een coven en dus publiceerde zij ‘een’ Book of Shadows, een set mooie alternatieve rituelen die zij zelf had geschreven. ‘Liber Umbrarum’, in Witchcraft For Tomorrow. Want de traditionele rituelen waren niet bedoeld om door jan en alleman gebruikt te worden. Of om buiten de context van een coven gebruikt te worden.
Functie
Ik zou dus persoonlijk de traditionele rituelen zelf niet gebruiken als ik niet deel zou uitmaken van de traditie waar ze bij horen. Zo voelt het voor mijzelf verkeerd om Indiaanse rituelen te gaan doen. Ik ben geen Indiaan, niet fysiek, maar ook niet geestelijk, qua opleiding of opvoeding of wat ook. Wat ik wel kan doen, is via gesprekken proberen te begrijpen wat de functie van een ritueel is, om dan een nieuw ritueel te gaan schrijven in mijn eigen traditie, dat ook zo’n soort functie heeft. Ik zou het dus heel normaal vinden als iemand die geen wicca is, niet is ingewijd, weliswaar de rituelen die zijn gepubliceerd eens inkijkt uit interesse, maar zich ervan bewust is dat ze (nog) geen lid zijn van die traditie en dat die rituelen dus niet voor hen zijn bedoeld. Er zijn prima alternatieven, zoals gezegd.
Je hebt het in je vraag ook over ‘oningewijde hogepriesters en -priesteressen’. Tja, ik weet niet of ik daar nou veel over moet zeggen… Ja, misschien toch wel. Het lijkt me een contradictio in terminis. Een hogepriesteres is iemand die juist wel is ingewijd, die het volledige inwijdingspad heeft doorlopen en vervolgens met de goedkeuring van haar eigen hogepriesteres en -priester is afgesplitst en haar eigen coven is begonnen. Het woord betekent iets, het geeft aan dat iemand een bepaalde leerschool heeft doorlopen, dat iemand bepaalde vaardigheden bezit, dat iemand kundig is om een coven te leiden, om andere mensen te begeleiden bij hun spirituele ontwikkeling.
Titels
Misschien voor de duidelijkheid: Ik denk dat je als groepje vrienden, geen van allen ingewijd, best samen de jaarfeesten kunt vieren. Maar je moet daar niet meer van maken dan het feitelijk is. Gewoon een groepje vrienden, geen coven. En geen titels of terminologie gaan overnemen die ergens anders voor zijn bedoeld. En ik reken dat de mensen heus niet aan, meestal doet men gewoon na wat er in de boeken staat en weet men niet beter. Juist die boeken, daar schort het nog wel eens aan
En dan de handfasting die je noemt, ik denk dat je als niet-ingewijden daar toch zeker wel iets heel moois van kunt maken. Maar zoek de integriteit, niet de titels. Zoek de kwaliteit en niet het theater. Als de Godin daar zou staan, voor het bruidspaar, in jouw plaats, wat zou Zij dan zeggen?
Zoals ook weer uit de antwoorden blijkt die je hier geeft, doe je de dingen met een bepaalde passie en gedrevenheid. Discussies, zoals bijvoorbeeld de discussie wicca/hekserij die eindeloos lijkt terug te komen, ga je steeds weer aan en lijken je niet te vermoeien. Hoe zou jij het noemen, waardoor jij gedreven wordt? Is het ambitie? Stel, je kunt op dit moment terug kijken op je leven, wat zou je dan graag bereikt hebben en waarom? Wat is je persoonlijke droom en/of streven?
Om met dat laatste te beginnen: ik heb mezelf nooit ambitieus gevonden. Ik heb op een goed moment de wicca gevonden en ik heb veel moeite gedaan om ingewijd te worden en zo deel te kunnen worden van deze traditie. Maar ik heb nooit ambities gehad in de zin van dat ik top-researcher op dit gebied wilde worden, of tien boeken op mijn naam wilde hebben staan, of de bekendste heks wilde zijn, of het beste tijdschrift wilde uitgeven, of wat dan ook.
Mensen bij elkaar brengen, communicatie, erover vertellen, mensen de weg wijzen naar het mysteriepad en naar de goden, dat is wat ik leuk vind. Geen ambitie, gewoon doen wat je leuk vind, denk ik. Leven in het nu, wat dat betreft. Dat is ook wat mij het meeste raakt als ik met andere heksen praat – de verhalen over hun contact met de goden.
Gedrevenheid
Helaas komt dat stukje van mijn leven op internet en in forums maar weinig ter sprake omdat dat te persoonlijk is – maar dat haal ik dan weer in op evenementen zoals PaGE (Pagan Gathering Europe), waar die verhalen juist loskomen na een workshop, of tijdens een discussie, of waar je in een workshop of een ritueel of een pathworking of een drumcircle deze dingen rechtstreeks met elkaar beleeft.
En dan die gedrevenheid, hoe ik dat zou noemen? Merlin
Tja, ondanks het feit dat het een pseudoniem is en helemaal niet mijn heksennaam, ga je via een naam toch een bepaalde band aan met de krachten die daarachter liggen. Een naam is op zich al een toverspreuk, dat leren we al in heel oude mythen en sprookjes. Zowel een heksennaam als een pseudoniem kies je omdat het een voorbeeld is voor je, iets waar je naar toe wilt werken, iets wat je waar wilt maken.
Merlin is voor mij de kracht die als laatste probeerde om het oude geloof in stand te houden tegen het oprukkende christendom. Hij -deze kracht- heeft het toen niet gered. Het christendom is gekomen, en belangrijker, nieuwe denkwijzen zijn gekomen. Daar hebben we onze westerse wetenschap aan te danken. En dat is goed. Stel je voor dat de heiligheid van het lichaam bijvoorbeeld onaantastbaar was gebleven, vanuit een algemeen aanvaard wereldbeeld. Dan hadden we geen chirurgijns gehad, was er geen anatomische les geschilderd en had onze medische wetenschap er heel anders uitgezien.
Niet verder
Maar die tijd is geweest. We kunnen nu als maatschappij niet verder tenzij we gaan inzien dat de dingen waarvan wij altijd dachten dat ze dood waren, in feite helemaal niet dood zijn. Dat het hele universum levend is, bezield, goddelijk. Dat er meer is dan alleen materie. Dat als je op een andere manier kijkt, dat je dan ook andere dingen ziet. Dat lijkt een open deur maar het is wel zo.
“Merlin” is voor mijn gevoel de kracht die bezig is om deze oude manier van kijken, het oude geloof, de oude magie, terug te brengen in een sterk veranderde wereld. ‘Hij’ is niet de enige natuurlijk, er zijn meer wezens hiermee bezig, maar hij is wel degene waar ik me mee heb verbonden in mijn publieke werk. De kracht die mij inspireert om dezelfde dingen telkens opnieuw uit te leggen. Omdat ik in het uitleggen, in het formuleren, in het schrijven en vertellen, ook de ruimte schep voor die kracht om zichzelf te laten zien. Zodat ‘de Merlin’ weer anderen kan inspireren en anderen kan helpen om hun verloren band met zichzelf en met de goden terug te vinden.
Ja, misschien ben ik toch wel ambitieus I have a dream… Ik denk dat het belangrijk is dat iedereen een droom heeft. Ik zou het fijn vinden als deze kracht, ‘de Merlin’, inderdaad terug zou komen op aarde. En het is mijn roeping om daar mijn eigen stukje aan bij te dragen.
Interview van Aphrodite Moira met Merlin Sythove, verschenen in Occult Digitaal Magazine, oktober 2004 van Stichting OccultNed
