Wiccan Rede * Autumn 1983 by Merlin Sythove
In het vorige deel van deze serie hebben we de inwijding behandeld, en daarover gaat een lezenswaardige aanvulling van Andy Highfield in dit nummer. In dit deel willen we het onderwerp ‘ritueel werk’ wat nader bezien. Veel vragen die aan ons gesteld worden gaan over dit onderwerp. Een selectie:
Wat is de bedoeling van een ritueel? Hoe vastomlijnd zijn rituelen? Kan je ze zelf schrijven? Kan je dingen veranderen? Hoe zit het met vreemde talen? Kan je twee of meer systemen vermengen? Kunnen energieën zich tegen je keren? Hoe kan je jezelf beschermen? Zijn de effekten van rituelen objektief, of subjektief? Hoeveel kracht hebben wapens, en symbolen? Als je van te voren weet wat er gaat gebeuren, bijvoorbeeld met de inwijding, is het effekt dan weg?
We merken vaak dat deze vragen iemand het gevoel geven van: ‘ Ik durf niet, want stel dat…’. Een heel gezonde houding, want net als in het dagelijkse leven moet je ook in het occulte niet aan iets beginnen dat je niet kunt overzien, of waar je beslist onvoldoende vanaf weet. Op den duur groeit, met de toename van kennis en praktische ervaring met ritueel werk, het zelfvertrouwen om meer ingewikkelde en vèrstrekkende rituelen uit te voeren.
Laten we beginnen met iets over rituelen in het algemeen te zeggen.
Een ritueel is iets dat zich op het aardse vlak afspeelt, zichtbaar voor onze ogen, terwijl het toch veel meer is dan dit. Zo hebben de gebaren, de entourage, de woorden, de wierook en het gedempte licht een bepaald effect op de deelnemers, op het niveau van de gevoelens. Op het geestelijke vlak vinden we de betekenis van woorden, zinnen, gebaren en symbolen. Deze roepen associaties op, kunnen inzichten en ideeën bij ons wakker maken, en ons helpen door te stoten naar een diepere laag van ons wezen. Toch is dit alles nog de ‘aardse’ kant van een ritueel, en de effecten die hierboven genoemd zijn kunnen we ook ‘psychologisch’ noemen.
In laatste instantie zit er achter elk ritueel echter een geestelijke werkelijkheid, en is het ritueel slechts een aardse afspiegeling, een echo, van iets wat zich op een veel hoger plan afspeelt. Een ritueel vormt een verbinding tussen het astrale vlak, het gebied van oorzaak en gevolg aan de ene kant; en de fysieke wereld waar de gevolgen zichtbaar worden aan de andere kant. Tussen deze twee gebieden bevindt zich de mens, de magiër of de heks, die de schakel vormt om beide gebieden met elkaar te verbinden.
In een goed uitgevoerd ritueel lopen deze werelden parallel, en is het zichtbare, aardse deel een afspiegeling van wat zich op een onzichtbaar niveau in werkelijkheid voltrekt.
Samenvattend kunnen we zeggen dat een ritueel erop gericht is om een verbinding te scheppen tussen het aardse en het geestelijke vlak, en deze met elkaar te verbinden. Deze verbinding kunnen we zien als een kanaal, waardoor communicatie in twee richtingen mogelijk is. Wanneer deze verbinding tot stand is gebracht kunnen we ermee aan het werk: voor het verrichten van magisch werk, voor het vieren van de jaarfeesten, voor divinatie, voor communicatie met de goden of met andere wezens, enzovoort. Het ritueel werkt als een brandpunt, dat onze aandacht richt, ons bewustzijn verheft, en ons zo bewust maakt van de geestelijke wereld en wat zich daar afspeelt.
Er is geen enkele reden waarom dit alleen zou kunnen in een fraai ingerichte tempel, met speciale instrumenten, wierook, kaarsen en gewaden: in het dagelijkse leven kan het net zo goed. Het woord ‘cultuur’ dat zozeer een onderdeel is van ons dagelijkse leven, komt uiteindelijk van ‘cultus’. Verschillende dagelijkse activiteiten zijn zeer geschikt om als brandpunt te dienen en ons bewust te maken van het feit dat er achter ons mundane leven een geestelijke wereld schuilgaat. Het bereiden van de maaltijd is een goed voorbeeld: als we dit op de juiste manier benaderen kan het ons inzicht geven in de funktie van eten, gezondheid en ziekte, lichamelijke en geestelijke groei, en dergelijke. Een ritueel (of een dagelijkse bezigheid die je daarvoor uitkiest) kan je ergens van bewust maken. Het kan je dingen laten zien, en ontdekkingen laten doen, waar je voordien nog nooit zo bij stil had gestaan!
Voor we nu ingaan op de vragen die in het begin werden gesteld ter afronding nog iets over rituelen in het algemeen. Zoals gezegd wordt er een verbinding geschapen, een kanaal geopend, terwijl aan de andere kant iemands bewustzijn zich richt op de geestelijke wereld. Wanneer we nu iets konkreets willen doen met de band die zo ontstaat, komen we in het gebied van de magie terecht. Magie en rituelen zijn eigenlijk niet los van elkaar te zien, en er zijn veel verschillende technieken die ons hier ten dienste staan. Bij allemaal is het belangrijk dat we duidelijk weten wat we willen bereiken, met wie we kontakt zoeken, e.d. Warrige ideeën en onduidelijke gevoelens zorgen al bij voorbaat dat het ritueel niet veel zal uithalen, net zo min als iemand met een kookboek het ook automatisch presteert om een smakelijke maaltijd te voorschijn te toveren!
Verschillende vragen die we in het begin opsomden hebben betrekking op de vraag of je iets aan rituelen kunt veranderen.
Er van uit gaande dat een ritueel een verbinding schept tussen het astrale en het fysieke vlak, kan je een traditioneel ritueel zien als een regelmatig gebruikt pad, dat je veilig van het ene punt naar het andere loodst. Het pad is bekend, er zijn wegwijzers enzovoort. Natuurlijk kan je van het gegeven pad afwijken, maar je moet zeker in het begin niet al te blindelings op je intuïtie vertrouwen. Iemand met ervaring heeft meer richtingsgevoel, en is beter bekend met het omliggende landschap, dan iemand die zich voor het eerst met ritueel werk gaat bezighouden.
Een ritueel is als een recept, met bepaalde ingrediënten, een bepaalde volgorde van samenbrengen, een bepaalde hitte van de oven, e.d. Een ervaren kok kan zonder veel problemen zijn recept gaan veranderen, en misschien wel met iets geniaals voor de dag komen; een amateur loopt grote kans er een onverteerbare puinhoop van te maken! Met andere woorden: wees voorzichtig met het volgen van je intuïtie in plaats van het gegeven, traditionele ritueel.
Wat kun je dan wel veranderen in een ritueel? Allereerst moet een ritueel, zelfs een bestaand ritueel, vaak nog worden aangepast aan je persoonlijke mogelijkheden en omstandigheden. Sommige dingen zijn misschien niet voorhanden: daarvoor moet een oplossing worden gezocht. Soms kan een verandering noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld omdat iemand in een ander werelddeel leeft, of omdat er minder mensen aanwezig zijn dan volgens het ritueel noodzakelijk is. Bedenk goed of er konsekwenties aan dit soort veranderingen verbonden zijn. Verandert het iets aan de inhoud van het ritueel? Wordt er een bepaald evenwicht verstoord? Is iedereen er gelukkig mee? Over het algemeen betreft het hier praktische veranderingen met betrekking tot de ruimte, het aantal mensen, kaarsen, muziek, misschien de keuze van een gedicht, en dergelijke.
Verder kun je een ritueel uitbreiden, bijvoorbeeld door toevoeging van muziek, poëzie, door meditatie in te lassen. Maar vergeet niet waar je mee bezig bent, en naar welk doel je toewerkt.
De rituelen die in de Craft zijn overgeleverd zijn meestal heel summier, en moeten vaak nog gedeeltelijk worden ingevuld. Het voordeel hiervan is dat tegen de tijd dat je in staat bent er een behoorlijk ritueel van te maken, je ook weet waar je mee bezig bent. Deze kennis vormt een onderdeel van de training, en is een van die dingen die de Craft, ondanks het grote aantal boeken, tot een mondeling overgeleverde traditie maakt.
Dit brengt ons op het punt van vreemde talen. Dit is een moeilijk punt, omdat de gevoelswaarde van een ritueel erg belangrijk is. De rituelen in de Craft zijn uiteraard allemaal in het Engels, d.w.z. de moedertaal van de Engelsen. Uiteindelijk is het het beste als je een ritueel uitvoert in je eigen taal. Het probleem zit hem in de vertaling, want een letterlijke vertaling draagt meestal alleen de juiste betekenis in zich, terwijl veel van de gevoelswaarde verloren gaat. Probeer maar eens een gedicht te vertalen…
Het alternatief is de gevoelswaarde te vertalen, zonder al te veel aandacht te schenken aan de precieze woorkeus, en dit is waarschijnlijk nog de beste oplossing. Een andere mogelijkheid is om het woordenboek erbij te pakken, en de betekenis van het ritueel goed in je op te nemen. Dan kan het in de oorspronkelijke taal blijven staan. Naast de betekenis zijn expressie en toon erg belangrijk in de uitvoering, om de gevoelswaarde van het ritueel voldoende tot zijn recht te laten komen.
Namen, uitdrukkingen, gezegdes en gedichten kunnen het beste in de originele taal blijven staan; zolang de betekenis maar duidelijk is.
Dit brengt ons bij de ‘archaïsche’ talen: het gebruik van Hebreeuws, Latijn, Egyptisch, Assyrisch, Sanskriet, Enochiaans, Nug-Soth e.d. in sommige magische rituelen. Om kort te gaan: als je iets niet begrijpt, en je niet achter de betekenis kunt komen, moet je het HELE ritueel laten voor wat het is. Uit het bovenstaande is misschien duidelijk geworden dat je voorzichtig moet zijn met het aanbrengen van veranderingen in een ritueel, waarvan je de consekwenties niet kunt overzien. Afgezien van deze punten kunnen de oude talen een heel speciale atmofeer aan het ritueel geven, die in een vertaling absoluut verloren gaat.
Alle overwegingen die nu net genoemd zijn gelden in dezelfde mate voor het gebruik van symbolen, wapens, talismans, inskripties, tekens, gebaren; en in mindere mate voor kleuren, kaarsen, wierook en entourage.
Wanneer we het verhaal tot zover samenvatten, dan zien we dat een ritueel de aardse helft is van iets, dat ook op het geestelijke vlak bestaat. Het ritueel legt de verbinding, en maakt communicatie in de ruimste zin van het woord mogelijk.
Veranderingen in rituelen vallen in twee categorieën: die veranderingen die het je mogelijk maken het ritueel uit te voeren; en veranderingen die de inhoud aantasten. Iemand met een beetje gezond verstand heeft vrij snel door wat daar wel en niet kan. Tenslotte communiceer je met de goden, en dan is het belangrijk dat je weet wat je wilt, en weet wat je zegt!
Er zijn verschillende vragen waar we nog niet aan toe zijn gekomen, maar we zullen deze bewaren voor het volgende deel van deze serie.
