Wiccan Rede * Autumn 1980 by Morgana Sythove
De lange lichte zomeravonden zijn bijna voorbij, wanneer we de herfstequinox naderen, rond 21 september. Dag en nacht zullen dan precies even lang zijn, net als met de lente-equinox. Het grote verschil tussen beide dag-en-nachteveningpunten is echter dat de lente-equinox de groei in de zonnekracht aankondigt, terwijl de herfstequinox het afnemen van de uiterlijke zonnekracht inleidt.
Lente- en herfstkracht zijn ook nog tegengesteld in de zin dat de lente de tijd is van nieuwe groei en initiatie, terwijl de herfst de tijd is van de oogst, het rijpen. En ondanks het feit dat deze zomer erg nat is geweest, zijn er gouden akkers en zijn de bomen vol met fruit. (Tussen twee haakjes, ofschoon ik niet erg van regen hou, was het opvallend dat in de zomer alles lentefris en groen was, in plaats van verdroogd en verbrand. Misschien was het toch niet zo’n slechte zomer.)
Oogsttijd is een tijd van vreugde. Een goede oogst betekent voldoende voedsel voor de komende winter. In het verleden was dit natuurlijk een zaak van leven en dood. Droogte, overstromingen of ziekten die resulteren in een slechte oogst, waren desastreus voor onze voorvaderen, en zijn dat nog steeds voor de minder gefortuneerden op deze aarde. In het verleden was het nodig vee te slachten in de herfst en het vlees in te zouten, voor de lange winter die voor de deur stond. Vandaag de dag, met diepvriezers en kassen, is dat overbodig.
Ondanks dit zijn we toch nog afhankelijk van een goede oogst, misschien niet om te overleven, maar wel vanuit een economisch gezichtspunt. Een slechte oogst heeft zijn weerslag op de prijzen, zoals dit jaar duidelijk was met de prijzen van groente en fruit. Zelfs in onze tijd is een goede oogst belangrijk, en er zijn goede redenen om dankbaar te zijn voor een overvloedige oogst.
Er zijn veel gebruiken die met het oogstfeest verbonden zijn, zowel in de paganistische als in de christelijke kalender. Het principe dat aan de meeste van deze feesten ten grondslag ligt, is het offeren aan Moeder Aarde, meestal in de vorm van fruit of groenten, bij wijze van dank en voor het afsmeken van zegen.
Een van de meest significante symbolen van het oogstseizoen is het ‘koren’. In de Griekse mythologie is het Demeter die de godin van het koren is. Vaak wordt zij afgebeeld met korenaren, papavers, en zelfs slangen. Ofschoon Demeter de Godin is van de vruchtbare, bewerkte aarde, is zij bovenal de Godin van de rijkdommen van de akkers. Als zodanig was zij ook verbonden met de oogst. Haar invloed strekt zich ook uit tot de onderwereld, denkt u maar aan de mythe van Demeter en Perséphoné/Kore. Het was Demeter, Godin van de Aarde, die haar gunsten niet meer aan de aarde schonk zolang Perséphoné in de onderwereld gevangen zat. Terwijl Demeter ronddwaalde, op zoek naar haar dochter, werd de aarde kaal en onvruchtbaar. En toen Perséphoné eindelijk vrijgelaten werd, was haar moeder natuurlijk erg gelukkig, totdat ze erachter kwam dat Perséphoné van de granaatappel had gegeten tijdens haar verblijf bij Pluto. Het leek onafwendbaar dat Demeter haar dochter opnieuw zou verliezen, maar Zeus kwam tussenbeide en een compromis werd gevonden. Perséphoné zou terugkeren voor éénderde van het jaar naar haar man in de onderwereld, en het resterende deel zou ze samen met haar moeder zijn.
Dit arrangement is er de oorzaak van dat de aarde gedurende éénderde jaar (de vier wintermaanden) koud en onvruchtbaar is.
De Eleusische Mysteriën vierden de mythe van Demeter en Perséphoné, maar de rituelen komen in meer culturen voor dan alleen de Griekse. In feite komen ze in de hele wereld voor; in Europa en Amerika is de korenmoeder een bekend figuur. In Azië is ze de rijstmoeder, heel aannemelijk gezien de belangrijkheid van rijst in de oosterse landen.
In Europa gelooft men dat door het uitstrooien van het graan de vruchtbaarheid van de korenmoeder wordt vrijgemaakt. De Korenmoeder leeft in de laatste handvol korenaren die in het veld achterblijven. Deze laatste schoof wordt met veel vreugde naar huis gedragen en gedorst. Zo wordt de korenmoeder eruit verdreven, en haar zaad, de graankorrels, worden uitgestrooid. ‘Corn-dollies’, poppetjes gemaakt van korenaren, worden als vruchtbaarheidssymbool bewaard tot de volgende oogst. Soms ook wordt een korenschoof aangekleed als een vrouw, en heeft dan de kracht om een nieuwe korenoogst voort te brengen.
Ofschoon Lammas het “Oogstfeest” is in de Craft, gaat het oogsten natuurlijk door tot in september. Met de herfstequinox verwelkomen we de God, die terugkeert om gedurende de donkere periode van het jaar het heft in handen te nemen. In de viering spelen fruit en noten een belangrijke rol, en de eikel neemt hier een prominente plaats in. De herfstequinox is een zonnefeest en het is passend dat de vruchten van de eik, met zijn verbinding met de zonnekracht, gebruikt worden.
De festivals, acht in het paganistische jaar, markeren de wisselingen en de hoogtepunten der seizoenen. De ‘Lesser Sabbats’, de solstices en equinoxen zijn zonnefeesten en markeren de overgang van een seizoen naar het volgende. De seizoenen wisselen echter constant, gaan van een fase naar de volgende, zoals blijkt in de periode van Lammas tot Hallowe’en. Dit is de periode van rijping en vruchtdragen, een laatste uitbarsting van kleur en energie voor een periode van introspectie. De ‘Great Sabbats’, Hallowe’en, Imbolc, Beltane en Lammas zijn de hoogtepunten van de seizoenen.
Stewart Farrar, heeft in “What Witches Do” aangestipt dat “the fact that today’s witches do celebrate them ( the four lesser and greater sabbats) seems to me another pointer to the twofold nature of Modern Wicca, with its’ roots on the one hand in the age-old fertility cults of the countryside, and on the other in the almost equally ancient, but more sophisticated wisdom of the astronomer-priests temple and the magicians study”.
Vanaf de oogsttijd begint de natuur aan een tijd van introspectie, van verborgen activiteit. Het zaad van het fruit, de noten, vallen op de aarde en komen in contact met de krachten van de onderwereld.
In deze periode wordt in de Craft het, misschien meest ‘griezelige’ of ‘enge’ feest gevierd: Hallowe’en. Dit feest markeert het definitieve eind van de zomer en de krachten van de onderwereld kunnen nu echt gevoeld worden.
Als we nog even aan de mythe van Demeter en Perséphoné denken, dan is dit de tijd dat Perséphoné afdaalt in de Hades, en Demeter haar zwerftocht over de aarde begint.
Iets soortgelijks vernemen we in de mythe van Tammuz en Ishtar (Assyrië – Babylonië). Ishtar daalt af in de onderwereld, op zoek naar Tammuz, de God van de oogst, en de aarde verdort. Naarmate Ishtar voortgaat en doordringt in de onderwereld wordt zij geleidelijk ontdaan van haar kleding en juwelen, totdat zij uiteindelijk verschijnt voor de Konigin van de Diepste Regionen, Ereshigal.
Ishtar wordt uiteindelijk gered door een betovering die Enki, Heer van de Aarde, uitspreekt. En als ze terugkeert, groeit en bloeit alles weer op de aarde. Het thema, de afdaling in de onderwereld, is vrij algemeen in de mythologie.
Vaak gebeurt het dat de held of de heldin sterft, om nooit meer terug te keren. In feite echter is de reis naar de onderwereld een wedergeboorte, een initiatie. In veel opzichten is het het land tussen de twee werelden: de wereld der Goden, en de wereld der stervelingen. Ook is het de ‘baarmoeder van de wereld’ en staat het allegorisch voor de vernieuwing van het leven.
Ofschoon Hallowe’en het feest van de doden is, kunnen we in de viering van dit feest een sterke bevestiging van het leven zien, speciaal met betrekking tot de levenvoortbrengende krachten, de vereniging van man en vrouw. Veel Hallowe’en gebruiken zijn nog steeds in zwang: van de zogenaamde ‘Mischief Night’ en het ‘appel happen’ tot het meer serieuze gebruik om contact te zoeken met de geesten van de overledenen. In het oude Griekenland was het een feest van de doden, in Ierland werden de graven en graftomben op Samhain (Hallowe’en) geopend, “om de geesten der gestorvenen en de geesten der helden een luchtje te laten scheppen” en de tomben werden verlicht tot aan het eerste hanengekraai de volgende morgen.
Hallowe’en is ook een vuurfeest, alhoewel de midzomervuren meer gebruikelijk ware. De vuren in Schotland werden ‘Samhnagan’ genoemd, in Wales ‘Coel Coeth’. Men gooide kleine kiezelsteentjes op het vuur, waarop men zijn naam had geschreven. De volgende morgen werden de steentjes uit de as gehaald, en als er eentje ontbrak dan zou deze persoon de volgende Hallowe’en niet meer meemaken…
Voor de Kelten was Hallowe’en een erg belangrijk feest, daar het hun Nieuwe Jaar inluidde. In feite werd tot voor kort op het eiland Man de eerste november gevierd als Nieuwjaarsdag, en de Manx Mummers voerden dan hun traditionele toneelspelen op.
Vuren wereden ook ontstoken op het eiland Man, om eenieder te beschermen tegen kwade geesten. In Engeland worden er op Hallowe’en geen vuren meer ontstoken, maar het is heel goed mogelijk dat dit gewoon verschoven is naar ‘Bonfire Night’ op 5 november. Bonfire Night viert het falen van Guy Hawkes, die probeerde de Houses of Parliament in Londen in vuur en vlam te zetten. Elk jaar wordt een pop, een ‘guy’, in het vreugdevuur verbrand.
Afgezien van het feit dat Hallowe’en een feest van de doden is, is het ook een feest waarin divinatie en toekomstvoorspellen een belangrijke rol spelen. Het is heel goed denkbaar dat er een verband is tussen het idee dat Hallowe’en een nieuw jaar inluidt en het gebruik om de toekomst te voorspellen, zoals wij dat doen met b.v. gesmolten lood op nieuwjaarsdag.
Voor veel mensen is Hallowe’en een commerciële instelling geworden, compleet met spoken, geesten, dwergen, heksen en aangepaste TV en radioprogramma’s. Luistert u op 31 oktober maar naar AFN, de zender van de Amerikaanse basis in Europa. Toch moet het niet vergeten worden dat dit oude feest verchristelijkt en nu Allerzielen heet, gevolgd door Allerheiligen op de eerste november.
Zoals u ziet kondigen de twee feesten, herfstequinox en Hallowe’en, het begin van de winter aan en er wordt nu definitief vaarwel gezegd tegen de zomer.
Slowly the leaves of autumn drift gently to the earth, creating a beautiful golden, russet blanket. The wind wispers, and then begins to howl, as the last slips of the summer dodge between the oncoming clouds of winter. In the descending silence there is a peace, as the God stands next to His beloved Goddess and welcomes in the winter.
We hopen dat deze zelfde vrede jullie mag bereiken, deze herfst.
